thích nói nhảm

lồn : logic biện chứng và văn hóa học .


( Bac Van Vuong )


"mọi sự khẳng định là phủ định" - spinoza

theo nguyên tắc đồng nhất của logic hình thức thì quote của spinoza có vẻ như mâu thuẫn. nhưng logic biện chứng lại cho thấy điều đó không mâu thuẫn. tính đồng nhất của logic hình thức không bị phá vỡ mà được mở rộng. khi tôi nói về tôi nghĩa là tôi sẽ nói về cái gì đó khác-tôi. nhưng tôi chỉ nói về những cái khác-tôi bằng một tiền giả định rằng cái khác-tôi có những điểm chung với tôi, nằm trong không gian nhận thức cái tôi. hegel cho rằng phủ định một khái niệm (sự vật, hiện tượng) là làm giầu có cho khái niệm ấy. nghĩa là, phủ định là khẳng định. dĩ nhiên vẫn phải tuân theo nguyên tắc những cái khác-tôi nằm trong vùng nhận thức, không gian qui chiếu của cái tôi.

trong tác phẩm " tri thức khách quan ", karl popper kể một chuyện vui, có ông giáo sư nọ tâm sự rằng ông ta sẽ châm chước cho một sinh viên nếu sinh viên ấy nói rằng năm cộng năm bằng mười bẩy, nhưng ông ta sẽ buộc phải đánh trượt nếu sinh viên ấy nói năm cộng năm bằng mầu xanh. nhận diện số nguyên bằng mầu sắc là vô nghĩa bởi số nguyên và mầu sắc nằm ở hai phạm trù nhận thức khác biệt.

mấy ngày qua người ta chê bai hoa hậu bằng đủ cách, trong đó rất nhiều fbkers viết : " mồm con hoa hậu như cái lồn trâu". tôi đoán rằng những người viết vậy là họ đang chê cô hoa hậu nọ. là tôi đoán vậy thôi chứ không dám chắc rằng họ đang chê. biết đâu họ khen thì sao ? về mặt nguyên lí sinh học, thì tất cả các cơ quan ( liên quan ) sinh sản đều thể hiện vẻ đẹp. thứ vẻ đẹp hoàn toàn tiên nghiệm. bông hoa là cơ quan sinh sản của cây cỏ, là lồn ( buồi ) của thực vật, và bông hoa là một vẻ đẹp. tương tự, lồn là cơ quan sinh sản, là hoa của động vật, vậy nó cũng là một vẻ đẹp. ví mồm cô hoa hậu với lồn trâu rất có thể là thiên hạ đang khen cô ta. như vậy không hợp lí lắm, bởi theo nhận thức tri giác của tôi thì mồm cô hoa hậu có vẻ như là không đẹp lắm.

nhưng dù khen hay chê thì tôi đều thấy có vấn đề về logic biện chứng bởi nó vi phạm nguyên tắc nhận thức phải trong một không gian qui chiếu nhất định. nếu chúng ta không được nhận thức số nguyên bằng mầu sắc thì chúng ta cũng không được nhận thức mồm cô hoa hậu bằng cái lồn trâu. năm cộng năm bằng mầu xanh vô nghĩa thế nào thì mồm như lồn trâu vô nghĩa thế ấy. 

hôm qua, tôi thấy người ta phê phán dự luật an ninh mạng của đảng. có người viết " luật như cái lông lồn ". nghe người ta nói thế nên tôi tìm rồi đọc toàn văn cái dự thảo luật nọ. đọc xong, tôi vẫn không hiểu tại sao người ta lại nói dự luật ấy " như lông lồn ". rõ ràng là có vấn đề về logic.

luật là một văn bản thể hiện ý chí của chính quyền ( dù về lí thuyết thì nó phải thể hiện ý chí của nhân dân) , như vậy để nhận thức một văn bản luật, chúng ta phải đặt nó vào một không gian qui chiếu của nó, ở đây là những văn bản thể hiện một ý chí nào đó. ví dụ chúng ta có thể nhận diện ( nói ) : luật thối như giấy chùi đít, ..... còn nói " luật như cái lông lồn" thì vô nghĩa hệt như năm cộng năm bằng mầu xanh. vô nghĩa, không khen chẳng chê. còn với riêng tôi, sau khi đã ngâm cứu kĩ càng dự luật nọ, tôi thấy nó xấu xí, nham nhở, thối hoắc, hệt như mảnh giấy ( đã ) chùi đít.

***

có lẽ sự phi logic trong nhận thức ( thể hiện ra ngôn ngữ ) của dân ta bắt nguồn từ một ám ảnh kinh hoàng : cái lồn. tôi khẳng định tất cả ngôn ngữ trên thế gian này không có thứ ngôn ngữ nào mà cái lồn xuất hiện với tần xuất dầy đặc như tiếng việt. trong ngôn ngữ thường nhật, để phủ định, chỉ trích điều gì đó, người ta nói " như lồn ". để khen ngợi, người ta nói " xinh vãi lồn ", " khỏe vãi lồn ". để mắng nhiếc, người ta nói " mặt lồn ". để gây chiến, cà khịa, người ta nói " nhìn cái lồn ", " cái lồn gì thế ". để tỏ ý mỉa mai người ta nói " vãi lồn " (danh từ ghép với động từ, đỉnh cao của vô nghĩa). hoặc tối giản, chỉ cần " lồn ! " là đủ. trong kho tàng văn hóa dân gian, lồn cũng hiện diệm đậm đặc ở mọi loại hình, ca dao, tục ngữ, thành ngữ, câu đố ..... v.v

tóm lại, văn hóa dân tộc ta là văn hóa củ lồn !