thích nói nhảm

Đồ ăn Hàn Quốc .


( soi.today : lược trích )


Vào khoảng thập niên 70, khi Hàn Quốc thoát đói nghèo thì các quán ăn bắt đầu mở ra nhiều hơn. Sản xuất thức ăn bằng nhựa để trưng bày là một nghề thủ công truyền thống của Nhật được người Hàn Quốc tiếp thu và bắt đầu sản xuất vào thời điểm này. Ngành công nghiệp giá trị hàng trăm triệu đô la này không thực sự phát triển cho đến khi có sự tiếp sức của hai sự kiện thể thao rất lớn diễn ra tại Hàn Quốc.

Thế vận hội mùa hè năm 1988 mang đến một lượng khách du lịch khổng lồ và là điểm khởi đầu cho ngành du lịch của Hàn Quốc. Nhưng thời điểm đó tiếng Anh còn quá ít phổ biến ở Hàn Quốc, mà không chỉ tiếng Anh, còn bao nhiêu khách từ các quốc gia khác lần đầu tiên biết đến nước Hàn Quốc trên bản đồ thế giới. Trăm nghe không bằng một thấy, chỉ có cách duy nhất là dùng thức ăn mẫu bằng nhựa, khách muốn ăn gì thì chỉ vào mô hình. Các doanh nghiệp kinh doanh thực phẩm cũng nhận ra tác dụng của mặt hàng này. Nó giảm thiểu tối đa thời gian khách hàng suy nghĩ để chọn lựa giữa các món vì khiến họ hình dung ra khẩu cảm cũng như mùi vị trong đầu. Khi bán những hộp quà Trung thu hoặc quà Tết gói sẵn trong hộp, khách không cần mở ra xem mà chỉ nhìn mô hình là biết chính xác kích thước, màu sắc sản phẩm. Và cuối cùng là nó bền, cứ để trong tủ kính, năm mươi năm vẫn dùng tốt.


Dần dần chính phủ Hàn Quốc nhận ra đây là một phương pháp hữu hiệu để quảng bá nền ẩm thực của đất nước mình ra toàn cầu. World Cup 2002 mang đến thêm một cơ hội nữa cho ngành công nghiệp đặc biệt này. Chính phủ hỗ trợ các doanh nghiệp bao tiêu sản xuất và yêu cầu nhà hàng, sân bay, khách sạn cho đến những quán ăn trong ngõ ngách phải trưng bày để cho khách quốc tế thật ấn tượng. Khi đã chạm đến tinh thần dân tộc, bày ra cho cả thế giới xem thì dân Hàn Quốc lập tức làm theo răm rắp và trở thành một trào lưu phổ biến cho đến tận bây giờ. Một cửa hiệu đặt hàng sản xuất tất cả các món trong thực đơn có thể lên tới giá vài trăm triệu đồng.

Về mặt quốc tế mà nói, ẩm thực Hàn Quốc không có vị trí, bản thân mình đánh giá nó một cách toàn diện thì khó có thế gọi là ngon được. Thức ăn Hàn Quốc theo câu trả lời của một số người được phỏng vấn là lắc đầu quầy quậy. Ông thân sinh ra mình đi theo dạng khách mời của tỉnh Gangwon, sang tham quan khu thi đấu Thế vận hội mùa đông ( hụt ) 2014 ở Pyeongchang. Người được phỏng vấn thuộc dạng bạo ăn bạo uống ( từ bọ xít nướng cho đến chuột luộc nguyên con ) , về nhà sụt mất mấy cân mà trong khi toàn được ăn cỗ “ của ngon vật lạ ” người ta đem ra mời.

Người thứ hai là anh công nhân miền Trung đi xuất khẩu lao động ở Deagu nói là bạn Hàn Quốc rủ đi nhậu đảm bảo tối về phải ăn thêm cơm nhà cho đỡ đói vì không ăn được gì cả. Người thứ ba chính là mình, mình thích thử ăn đồ nhiều nước : quen thuộc như Pháp, Ý, Ấn Độ cho đến lạ như Hy Lạp, Thổ Nhĩ Kì, Li Băng, Hungary ..... đều đã ăn qua, nhiều nước đồ ăn chẳng ngon lành gì nhưng vẫn phải thừa nhận đồ Hàn Quốc ở mức bình thường. Nhiều bạn mình nghe thế cứ la lên oai oái.

Theo một cuộc điều tra không chính thức ( tự thực hiện ) các bạn Tây trắng ( là những người thấy bọn da vàng mũi tẹt trông giống hệt nhau ) xếp ẩm thực Đông Á như sau : Nhật Bản, Việt Nam, Trung Quốc và Hàn Quốc. Vào các quán Hàn Quốc ở nước ngoài sẽ thấy 99 %  là người Đông Á. Khác với quán Việt hay hàng Tàu rất nhiều Tây, đôi khi vẫn thấy Ấn Độ hoặc người da sẫm màu, thế thì tại sao bọn Tây ( và mình ) không thích đồ Hàn Quốc ? Có nhiều lí do, nào spicy, nào not healthy nhưng với riêng mình, có một lí do là đầu bếp Hàn Quốc bỏ quá nhiều ..... mì chính ( bột ngọt ) khiến cho món ăn ngọt lợ một cách giả tạo.

Hàn Quốc cũng như Nhật Bản và Việt Nam ta đói khổ trong một thời gian rất dài nên mì chính trở thành một gia vị làm ngọt “ tự nhiên ” cho món ăn rất hiệu quả. Ngay cả đến khi no đủ, thói quen nêm mì chính vào thức ăn vẫn không hề biến mất. Chính phủ Hàn Quốc nhận ra tác hại của mì chính cùng với những dấu hiệu “ mập mờ ” liên kết giữa việc người dân ăn rất nhiều mì chính và tỉ lệ ung thư gia tăng nên đã khuyến khích giảm lượng sử dụng trong bữa ăn hằng ngày.

Không hiểu vì một “ lí do bí ẩn nào đó ” mà hiện nay chưa có một nhà khoa học nào dám công bố một tài liệu chính thức cho rằng việc ăn mì chính là có hại cho sức khỏe. Chỉ biết rằng khi bạn hỏi mỗi người Hàn Quốc, họ đều mặc định ( tưởng ) rằng các nhà hàng ở nước họ bị cấm cho mì chính vào thức ăn, mặc dù trên thực tế chính phủ không cấm do không có “ cơ sở khoa học ” , vì vậy nhà nước chỉ có thể quy định là phải dán nhãn thực phẩm hoặc dán thông báo là có hoặc không có mì chính trong thức ăn. Nhưng chẳng có mấy nhà hàng dán, không dán tức là họ “ chính thức ” không cho trong khi ai ai cũng nêm mì chính một cách “ không chính thức ” vì không cho thì người ta không ăn. Người phương Tây chẳng hiểu to khỏe thế nào nhưng dị ứng với đủ thứ trên đời : vừng, lạc, sữa, trứng cho đến tôm, cua, gluten và đặc biệt là mì chính. Không phải dị ứng kiểu nổi mẩn ngứa đâu nhé mà thường là co thắt khí quản hoặc nhồi máu cơ tim, nên mọi sản phẩm ăn uống đều phải được dán nhãn và cảnh báo chi tiết rất cẩn thận. Còn Hàn Quốc thì giống ta, thịt chó cũng đánh chén nên bỏ thêm ít mì chính cho đậm đà chắc không vấn đề gì.

Ảnh chụp gói mì trên đây lại dẫn ta đến một câu chuyện thú vị khác. Chắc bạn cũng đọc ra được bốn chữ “ mì khô đại hàn ” đỏ chót. Bốn chữ này nói lên điều gì ? Nói lên rằng người Việt Nam ở cả Việt Nam và Hàn Quốc đang tiêu thụ một lượng không nhỏ mì ăn liền Hàn Quốc nói riêng và mì ăn liền nói chung. Số liệu của Hiệp hội mì ăn liền thế giới cho biết Việt Nam đứng hàng thứ 5 trên thế giới về nhu cầu mì tôm, dưới Ấn Độ một bậc, trên Mĩ một bậc, trên Hàn Quốc hai bậc. Khoan bàn về việc mì tôm đang đầu độc thế hệ trẻ Việt Nam thế nào, ta quay lại Hàn Quốc với 50 triệu dân mà họ ăn mì gần bằng Việt Nam 90 triệu người.

Mua mì ăn liền ở Hàn Quốc chắc là việc đơn giản nhất trên đời. Nhu cầu nhiều đến mức phải đẻ ra cái máy bán mì tự động đặt ở khắp nơi ( bao gồm sảnh khách sạn ) . Dân Hàn Quốc đi nước ngoài, việc đầu tiên là nhét mì gói vào hành lý, còn không thì đến nơi phải tìm ngay cửa hàng Hàn Quốc để mua mì ( và kim chi nếu có ). Mì ( tiếng Hàn là guksu hoặc theo tiếng Hán Triều là mien giống Hán Việt cùng phiên âm từ chữ miến ) là một yếu tố quan trọng trong văn hóa và ẩm thực Hàn Quốc. Nếu muốn hỏi là bao giờ anh cưới vợ thì người ta hỏi “ Bao giờ anh cho chúng tôi ăn guksu đây ? ” vì trong tiệc cưới bao giờ cũng có mì . Mì ăn liền được tiêu thụ cao gấp nhiều lần mì thật ( bằng bột mì ) . Nếu có đi phố ẩm thực hay hội chợ ẩm thực Hàn Quốc cả trong và ngoài nước bao giờ bạn cũng sẽ thấy một hoặc nhiều gian hàng bán ..... mì ăn liền. Trang bị của chủ quán có mỗi ấm nước sôi với hàng chục nhãn hiệu mì, thế mà bán vẫn đắt như tôm tươi mới lạ !

Tốc độ phát triển kinh tế quá nhanh khiến cho nhịp sống cũng phải tăng tốc một cách chóng mặt, cùng với mì ăn liền tiện lợi thì thức ăn nhanh kiểu phương Tây cũng phát triển rực rỡ ở Hàn Quốc, văn hóa Mỹ không được tán dương rộng rãi nhưng luôn được ngấm ngầm ủng hộ và ảnh hưởng “ thầm lặng ” ở Hàn.

McDonald’s nhanh tay chớp lấy thời cơ Thế vận hội Seoul 1988 để mở cửa hàng đầu tiên ở Hàn Quốc. Cuộc chơi lúc này chỉ có hai đối thủ là McDonald’s và Lotteria. Lotte là một tập đoàn được thành lập ở Nhật nhưng đã hồi hương sau chiến tranh để chung tay xây dựng tổ quốc và trở thành tập đoàn lớn thứ tám ở Hàn Quốc chỉ bằng nghề sản xuất thực phẩm, trên Hyundai một bậc và dưới mấy tập đoàn sản xuất điện nguyên tử, xe hơi, tên lửa, điện thoại thông minh. Lotteria vượt xa McDonald’s ở Hàn Quốc nhờ đánh trúng tâm lý người Hàn dùng hàng Hàn. Họ cũng không ngừng sáng tạo các món bản địa hóa như là kimchi burger, bulgogi burger rất thành công. Đứng quan sát thôi cũng thấy quá nửa số khách mua lấy món bánh kẹp bò nướng bulgogi.